โรค Covid-19 เป็นโรคที่เพิ่งเกิดขึ้นมาใหม่มากๆ ข้อมูลต่างๆก็ได้รวบรวมขึ้นมาเพียงแค่สองปี แล้วยิ่งในกรณีคุณแม่ตั้งครรภ์ที่ต้องดูแลทั้งตัวเองและทารกน้อยในครรภ์จึงน่าจะต้องมีคำถามมากมายเกิดขี้น โดยเฉพาะการตัดสินใจเกี่ยวกับการฉีดวัคซีน ที่กำลังเป็นเรื่องที่พูดถึงกันมากที่สุดในตอนนี้ หมอจึงจะมาตอบคำถามอย่างสรุปเพื่อช่วยคุณแม่ในการตัดสินใจนะคะ
Q : คนท้องมีโอกาสติดเชื้อ Covid-19 ง่ายกว่าคนทั่วไปหรือไม่
A : คนท้องมีโอกาสติดเชื้อได้เท่ากับคนทั่วไป ไม่ได้ติดเชื้อง่ายขึ้น
Q : ถ้าคนท้องติดเชื้อแล้วจะอันตรายกว่าคนทั่วไปหรือไม่
A : คนท้องติดแล้วอาการจะรุนแรงกว่าคนที่ไม่ได้ตั้งครรภ์ได้
ต่อคุณแม่ : มีโอกาสต้องรักษาตัวใน ICU , ใช้เครื่องช่วยหายใจ, เสียชีวิต เพิ่มขึ้น
ต่อการตั้งครรภ์ : มีโอกาสคลอดก่อนกำหนด และมีภาวะแทรกซ้อนต่างๆมากขึ้น
Q : คนท้องควรฉีดวัคซีนป้องกันโรค Covid-19 หรือไม่
A : จากคำแนะนำในปัจจุบัน สถาบันทางการแพทย์หลายสถาบันแนะนำให้ฉีดวัคซีนเนื่องจากหากคุณแม่ที่ตั้งครรภ์มีการติดเชื้อ Covid-19 แล้วจะมีอาการรุนแรงกว่าคนทั่วไปได้ แต่สุดท้ายแล้วให้เป็นการตัดสินใจของคุณแม่เองโดยใช้ข้อมูลช่วยตัดสินใจดังนี้
- ความเสี่ยงหรือโอกาสการติดเชื้อ
- ความเสี่ยงอื่นที่จะทำให้ที่คุณแม่มีอาการรุนแรง เช่นภาวะอ้วน เบาหวาน
- ความรู้เกี่ยวกับประโยชน์ และผลข้างเคียงของวัคซีน
Q : ประโยชน์ของการฉีดวัคซีน
A : ป้องกันอาการรุนแรงที่มากกว่าคนที่ไม่ได้ตั้งครรภ์หากมีการติดเชื้อ
มีข้อมูลว่าแอนติบอดีจากวัคซีนที่ฉีดไปสามารถผ่านรกไปสู่ทารกในครรภ์ได้ แต่ยังไม่ทราบว่าจะช่วยป้องกันการติดเชื้อของทารกได้หรือไม่
Q : อันตรายและผลข้างเคียงของการฉีดวัคซีนและคำแนะนำ
A : เนื่องจากวัคซีนทุกชนิดในปัจจุบัน ไม่มีชนิดไหนที่ใช้วัคซีนชนิด”เชื้อเป็น”เป็นส่วนประกอบ ทางทฤษฎีจึงไม่น่าจะเกิดอันตรายต่อคุณแม่และทารกในครรภ์
ในการวิจัยในสัตว์ พบว่าปลอดภัยในสัตว์ที่ตั้งครรภ์ เหลือเพียงรายงานการใช้ในมนุษย์ ที่คนไข้ยังไม่ได้รับวัคซีนมากพอที่จะสรุปได้
Q : ผลข้างเคียงที่มีรายงานแล้วเป็นอย่างไรบ้าง
A : ผลข้างเคียงหลังการฉีดวัคซีนที่เกิดขึ้นพบว่าไม่ต่างกับคนที่ไม่ได้ตั้งครรภ์ ส่วนมากเป็นเพียงอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อหรือมีไข้ต่ำๆ ซึ่งหากมีไข้หลังฉีดวัคซีนสามารถทานยาพาราเซตามอลเพื่อลดไข้ได้ อย่าให้มีไข้นานเนื่องจากมีผลต่อทารกในครรภ์
Q : ควรฉีดเมื่อไหร่
A : แนะนำให้ฉีดในไตรมาสที่สองขึ้นไป
Q : ควรฉีดยี่ห้ออะไรดี
A :
- Pfizer/Moderna ข้อมูลจากประเทศอเมริกาที่ได้มีการฉีดวัคซีนในประชากรค่อนข้างมากแล้ว ไม่พบภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง
รับรองให้ฉีดได้ในคนตั้งครรภ์โดยหน่วยงานควบคุมโรคติดต่อของประเทศอเมริกา (CDC) - J and J พบการเกิดหลอดเลือดดำอุดตันแต่เกิดได้น้อยมากๆ เพียง 4-5 รายในการฉีด 1ล้านครั้ง และยังไม่พบภาวะแทรกซ้อนนี้ในคนท้อง
- Sinovac ยังไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับการเกิดภาวะแทรกซ้อนในประชากร แต่ Sinovac vaccine เป็นวัคซีนชนิดเชื้อตายผลิตขึ้นมาด้วยวิธีการดั้งเดิมที่มีการใช้มานานแล้ว ในทางทฤษฎี จึงน่าจะปลอดภัย และได้รับการรับรองให้ใช้ได้ในหญิงตั้งครรภ์จากกรมอนามัยของประเทศไทยแล้ว
สรุปว่าการฉีดวัคซีนนั้นมีประโยชน์ในหญิงตั้งครรภ์จริงๆ ส่วนผลข้างเคียงนั้นก็ไม่ได้ต่างจากคนที่ไม่ได้ตั้งครรภ์ ยังไม่มีรายงานภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงในหญิงตั้งครรภ์ และในประชากรทั่วไปก็เกิดขึ้นน้อยมากๆค่ะ หวังว่าจะเป็นข้อมูลที่ช่วยคุณแม่ในการตัดสินใจได้นะคะ
โดย พญ.กมลภัทร วิจักขณ์พันธ์
